Historia e-sportu sięga początku lat 90., kiedy to zaczęły powstawać pierwsze turnieje gier komputerowych z prawdziwego zdarzenia. Od tego czasu dyscyplina przeszła długą drogę, by stać się globalnym fenomenem i wielomiliardowym biznesem. W ciągu zaledwie kilkunastu lat e-sport z mało znanego niszowego hobby przeobraził się w masowe wydarzenia transmitowane na żywo dla milionów widzów. Jak do tego doszło i jak zmieniała się scena e-sportowa na przestrzeni dekad? Przyjrzyjmy się najważniejszym wydarzeniom w historii e-sportu.
Kluczowe wnioski:- E-sport zrodził się w latach 90. wraz z pierwszymi dużymi turniejami gier.
- Kluczowym momentem było powstanie profesjonalnych lig i organizacji.
- Popularność przyniosły gry strategiczne i MOBA.
- Transmisje online sprawiły, że e-sport stał się globalnym fenomenem.
- Dziś to wielomiliardowy biznes z ogromną widownią.
Początki profesjonalnych turniejów e-sportowych
Historia współczesnego e-sportu zaczyna się na początku lat 90. XX wieku, kiedy to zorganizowano pierwsze duże turnieje gier komputerowych z prawdziwego zdarzenia i nagrodami finansowymi. Do najważniejszych wydarzeń z tamtych lat należą m.in. turniej gry Doom zorganizowany w 1995 roku przez firmę Microsoft na zjeździe Computing Entertainment Association, w którym rywalizowało 4000 graczy z całych Stanów Zjednoczonych o nagrody pieniężne, a także turniej Red Annihilation w grze Quake w 1997 roku z pulą nagród 30 tys. dolarów.
Te wczesne turnieje komputerowe przyciągały setki zawodników i tysiące widzów, pokazując rosnący potencjał rywalizacji w grach wideo jako formy rozrywki i możliwości zarobkowania. Coraz więcej osób zaczęło traktować granie w gry komputerowe jako sport, a firmy dostrzegły szansę na promocję i zyski ze sponsoringu turniejów e-sportowych.
Cyberathlete Professional League
Przełomowym momentem było powstanie w 1997 roku ligi Cyberathlete Professional League (CPL), uważanej za pierwszą profesjonalną ligę e-sportową na świecie. Rozgrywki CPL obejmowały gry takie jak Quake, Counter-Strike i Warcraft, a nagrody w turniejach sięgały setek tysięcy dolarów.
CPL zorganizowała dziesiątki turniejów na całym świecie, przyciągając najlepszych graczy i ogromną widownię. Choć liga zakończyła działalność w 2008 roku, odegrała kluczową rolę w rozwoju profesjonalnego e-sportu.
Powstanie pierwszych lig i organizacji e-sportowych
Po sukcesie CPL na scenie zaczęły powstawać kolejne duże ligi i organizacje e-sportowe, które miały skupiać, promować i profesjonalizować rywalizację w grach. W 2000 roku powstała liga World Cyber Games (WCG) organizująca coroczne mistrzostwa świata w wielu tytułach, zaś w 2002 roku Major League Gaming (MLG), skoncentrowana na grach FPS i strategicznych.
Z kolei w 2008 roku założono organizację Electronic Sports League (ESL), która szybko stała się największą na świecie jeśli chodzi o liczbę graczy biorących udział w jej turniejach. ESL pomogła ugruntować pozycję gier MOBA jako wiodącej dyscypliny e-sportowej.
Tworzenie profesjonalnych drużyn
Wraz z rozwojem lig i organizacji zaczęły też powstawać pierwsze profesjonalne drużyny e-sportowe sponsorowane przez marki i posiadające trenerów. Wiele z nich wywodziło się z drużyn amatorskich, które odnosiły sukcesy w turniejach. Przykładami mogą być tutaj zespoły Fnatic czy SK Gaming założone odpowiednio w 2004 i 1997 roku.
Tworzenie profesjonalnych organizacji i drużyn było kluczowe dla dalszego rozwoju całej dyscypliny e-sportu i zwiększenia jego widoczności.
Czytaj więcej: Najlepsze drużyny e-sport w 2022 - Ranking 10 najpopularniejszych
Rozwój gier strategicznych i MOBA jako głównej dyscypliny
Choć początki e-sportu związane były mocno z grami FPS jak Quake czy Counter-Strike, to później kluczową rolę zaczęły odgrywać gry strategiczne i MOBA (multiplayer online battle arena). Szczególnie tytuły takie jak Starcraft, Warcraft III czy League of Legends okazały się idealne do widowiskowej rywalizacji e-sportowej.
Starcraft z Korei Południowej podbił scenę na przełomie XX i XXI wieku, stając się tam prawdziwym fenomenem i przyciągając dziesiątki tysięcy widzów na turnieje. Z kolei League of Legends od 2010 roku zdominował światowy e-sport, stając się najpopularniejszą grą esportową z ogromnymi turniejami jak Worlds czy MSI.
Nowe możliwości transmisji
Rozwój internetu i nowych platform streamingowych jak Twitch, YouTube Gaming czy Facebook Gaming pozwolił na transmitowanie rozgrywek z turniejów na żywo dla setek tysięcy widzów na całym świecie. To z kolei sprawiło, że MOBA i strategie - gatunki, które świetnie nadają się do oglądania online - napędziły wzrost popularności całego e-sportu.
Dziś to właśnie te tytuły przyciągają największą widownię i zapewniają najwyższe nagrody dla zawodników, choć oczywiście istotną rolę wciąż odgrywają także gry FPS.
Wzrost popularności transmisji e-sportowych
Historia, e-sport, rozwój, przemysł - Począwszy od pierwszych transmisji turniejów Quake na Justin.tv (protoplaście Twitcha), popularność oglądania rozgrywek e-sportowych online zaczęła lawinowo rosnąć. Dziś najważniejsze wydarzenia potrafią przyciągnąć nawet miliony widzów jednocześnie.
Kluczowym momentem był rok 2011, kiedy firmy jak Twitch, own3d czy Justin.tv zaczęły profesjonalnie transmitować duże turnieje gier takich jak League of Legends, Starcraft II czy Dota 2. Rywalizacja czołowych drużyn i zawodników zyskała dzięki temu globalny zasięg.
Turniej | Gra | Rok | Oglądalność |
IEM Katowice | CS:GO | 2015 | 1 mln |
Worlds | League of Legends | 2016 | 14 mln |
ELeague Major | CS:GO | 2017 | 1,1 mln |
Jak widać na przykładzie kilku popularnych turniejów w CS:GO i LoL, liczba kibiców oglądających transmisje online rosła lawinowo, a rekordy popularności były stale pobijane.
E-sport jako globalny fenomen i biznes wart miliardy
Efektem tych wszystkich czynników było przeobrażenie się e-sportu z niszowego hobby dla garstki fanów w globalne zjawisko o charakterze masowym. Szacuje się, że dziś na świecie jest już około 500 milionów fanów oglądających rozgrywki e-sportowe.
Przychody całej branży w 2022 roku mają wynieść ponad 1,3 miliarda dolarów, a do 2024 roku przewiduje się wzrost do 1,6 miliarda. Sponsoring ze strony wielkich marek, transmisje i turnieje z ogromnymi nagrodami - to wszystko pokazuje, że e-sport dorósł już do rangi pełnoprawnego sportu i globalnego biznesu.
E-sport stał się już nieodłączną częścią współczesnej kultury gamingowej i rozrywki. Jego fenomen polega na tym, że łączy pasję milionów młodych ludzi do gier z emocjami i widowiskowością prawdziwego sportu.
Próby usportowienia e-sportu i włączenia do igrzysk
Wraz ze wzrostem popularności pojawiły się też liczne próby usportowienia e-sportu i włączenia go do programu dużych imprez sportowych na całym świecie. W Azji już od lat 90. XX wieku dyscyplina jest tam uznawana za oficjalny sport i pojawia się na regionalnych igrzyskach.
Z kolei Międzynarodowy Komitet Olimpijski od dłuższego czasu prowadzi dialog na temat włączenia e-sportu do programu igrzysk olimpijskich. Na razie pozostaje to w sferze dyskusji, ale wiele wskazuje na to, że to tylko kwestia czasu.
Ostateczne uznanie przez MKOl byłoby zwieńczeniem drogi, jaką e-sport przeszedł od narodzin w latach 90. do globalnego fenomenu i wielomiliardowego biznesu współcześnie.
Podsumowanie
Historia e-sportu pokazuje, jak dyscyplina ta rozwinęła się z niewielkich turniejów amatorskich w latach 90. w globalny fenomen obejmujący miliony fanów i miliardowe przychody. Kluczowe było powstanie pierwszych profesjonalnych lig i organizacji, które zaczęły w pełni komercyjnie podchodzić do rywalizacji w grach wideo.
Ogromny wpływ miał także rozwój gier strategicznych i MOBA, które idealnie nadawały się na widowiskowe transmisje dla szerokiej publiczności. Dzięki serwisom typu Twitch czy YouTube cały e-sport zyskał globalny zasięg. Dziś ogląda go regularnie kilkaset milionów widzów, a sam przemysł e-sportowy wart jest miliardy dolarów.
E-sport na dobre wpisał się w popkulturę i stał się nieodłączną częścią współczesnej branży gamingowej. Choć wciąż toczy się dyskusja na temat uznania go za pełnoprawną dyscyplinę sportową, to jego fenomen i skala już nie ulegają wątpliwości.
Przez ponad 20 lat e-sport przeszedł fascynującą drogę, by z mało znanego hobby garstki pasjonatów przeobrazić się w globalny sport, który elektryzuje miliony kibiców na całym świecie. Jego dalszy rozwój zapowiada się nie mniej ekscytująco.